Ondernemen op een manier die niet alleen goed is voor de winst maar ook kijkt naar het welzijn van anderen, verduurzaming en de impact op het milieu, dat is maatschappelijk verantwoord ondernemen. Daar komt nogal wat bij kijken zeker als het gaat om wetgeving en overheidsregels die lang niet altijd realistisch zijn. Daarover spraken vijf ondernemers bij A-Garden Groenspecialisten in Dordrecht.
Hoe ver kun je gaan?
‘Je personeel tevreden en gezond houden vinden wij belangrijk, zegt Martin Hitzerd van A-Garden. Het bedrijf onderhoudt de groenvoorziening in de openbare ruimte en heeft een hovenierstak. ‘Het is zwaar werk dat flink wat impact op het lichaam heeft. Als ondernemer heb je de plicht je personeel met hoogwaardig gereedschap te laten werken. Zo min mogelijk te laten tillen of op de knieën laten werken. En geen heggenschaar met een motor maar een elektrische aandrijving bijvoorbeeld. Het is altijd leren en gaat wel eens mis. Zo hebben wij elektrische lease-fietsen aangeschaft voor personeel dat dichtbij woont om ervoor te zorgen dat ze niet die auto hoeven te pakken. Dat duurde twee dagen, toen kwamen ze weer met de auto. Een leermoment. Daarnaast hebben we ook mensen met afstand tot de arbeidsmarkt in dienst. Dat vereist extra begeleiding en daarvoor is er een jobcoach.’
‘Bij ons is er weinig verloop’, vertelt Martin Schipper van Ideko Interieurbouw. Het bedrijf maakt interieurs op maat voor bedrijven, winkels, horeca, scholen, particulieren en meer. Martin werkte jarenlang als meubelmaker tot hij 15 jaar geleden Ideko over kon nemen. ‘Ik ben regelmatig op de werkvloer te vinden en weet waar mijn mensen mee te maken hebben. Dus zorg je voor een veilige omgeving, goed gereedschap en een goede beloning.’
Voor Anxhela Gore van Zon & Zo, gaat het nog een stap verder. Zij is mede-eigenaar geworden van het bedrijf in zonnepanelen dat haar vader 15 jaar geleden startte. De afgelopen 10 jaar heeft ze, ook tijdens haar studies, meegedraaid in het bedrijf en sinds begin dit jaar voert ze de directeursrol. ‘Uiteraard is een veilige omgeving en goede betaling belangrijk maar wij kijken ook naar de mensen zelf. Gaat het allemaal wel goed? Zitten ze lekker in hun vel? We noemen onszelf blij makers. We kunnen onze klanten echt blij maken als onze eigen mensen blij zijn.’
Accountant Cor Stapel van OAMKB Drechtsteden vindt het vooral belangrijk dat de sfeer binnen een team goed is. ‘Ik ben wie ik ben dankzij mijn team. Dat vult elkaar aan en daar heb ik bewust op aangestuurd. Cruciaal is hoe wij met elkaar omgaan, er mag absoluut geen angstcultuur heersen.’
Hoever moet je gaan?
‘Je moet inderdaad verder kijken’, zegt Willem van der Wouden van Zon & Zo; in de vrije tijd – de vader van Anxhela – en op de achtergrond nog steeds betrokken als adviseur en projectleider. ‘Wij waren 15 jaar geleden pionier in zonnepanelen. De techniek is enorm veranderd in die jaren en inmiddels worden veel zonnepanelen vervangen. Maar de oude panelen werken eigenlijk nog heel goed en het is zonde om ze weg te gooien dus wij vervoeren ze naar Albanië waar we veel contacten hebben met hulporganisaties. In dat land hebben ze 300 dagen zon en wekken panelen het dubbele op van hier. Zo krijgen die oude panelen een tweede leven. En hier in Nederland leveren we de nieuwe panelen met een hoog rendement en de beste apparatuur dat gebruik maakt van de laatste technologie en voorbereid is voor de toekomst. De energiemarkt in Nederland is op dit moment heel erg aan het veranderen en er is veel onzekerheid. Ons doel is om onze klanten oplossingen te bieden voor hun stroomhuishouding waarmee ze zo veel mogelijk onafhankelijkheid en zekerheid creëren. Ook in zo’n onstabiele markt is er winst te behalen voor onze klanten, daar ligt onze focus. Verder kijken kan dus veel opleveren.’
MVO betekent ook dat je alert bent op waar de producten vandaan komen. Arjan van den Kieboom startte enkele jaren geleden Brandyourwear.com, leverancier van kleding, relatiegeschenken en promotiemateriaal. ‘Dat is eigenlijk als grap begonnen toen ik het team van mijn zoontje in uniforme kleding heb gestoken. Het begon met T-shirts, nu personaliseren wij vrijwel alles, van bedrijfskleding tot pennen, banners en vlaggen.
Juist in onze bedrijfstak moet je opletten wat je inkoopt. Het moet niet zo zijn dat je de producten na één keer dragen of gebruiken weg kan gooien, dat is niet duurzaam en ook de grondstoffen zijn belangrijk. Wij kopen kleding en promotiemateriaal onder andere op basis van bio-katoen & rpet.
Er is zelfs al 100% circulaire kleding maar het kleurenpallet is nog niet goed en het is duurder ja. Maar geef die euro extra nou uit en weet dat je een goed en gegarandeerd product hebt waar je langer mee doet. Wij werken met Europese leveranciers en met een aantal in het bijzonder die MVO hoog in het vaandel hebben staan. Ik weet dat er meer leveranciers zijn in Europa maar dit was een bewuste keuze voor kwaliteit.’
Martin Schipper weet dat je goed moet opletten. ‘Veel bedrijven hebben een productiefaciliteit in ‘Verweggistan’ maar een verkoopafdeling in Nederland. Dan gaat het dus niet meer om werkgelegenheid in Nederland, je importeert. En dat terwijl de voorwaarde voor MVO is dat het de Nederlandse werkgelegenheid ten goede moet komen. Dan kom je er bijvoorbeeld achter dat het hardhout in Brazilië is gekapt, in China is bewerkt, soms met (veel) plastic verpakt, en naar Europa is vervoerd voor de verkoop.
Wij verwerken spaanplaten die 70% hergebruikte vezels bevatten. Zelfs ons zaagafval/ reststukken gaan rechtstreeks terug naar de spaanplaatfabriek in Noord-Frankrijk waar er direct nieuwe platen van worden gemaakt. De kratten met restanten rijden mee op vrachtwagens die anders leeg naar Frankrijk zouden rijden om spaanplaat op te halen voor de Nederlandse markt. Al onze materialen zijn PEFC gecertificeerd en wij als bedrijf dus ook. Zo garanderen we een MVO gecertificeerde keten van productie stappen en grondstoffen.’
Het bedrijf van Cor Stapel werkt helemaal papierloos. ‘Een bewuste keus in het kader van MVO. Tegelijkertijd moet je dan wel de beste software hebben. Ook daarin moet je keuzes maken. Onze klanten kunnen elke dag digitaal de resultaten inzien, wij en zij hoeven daar niet voor te reizen.’
Inkoop bij A-Garden van Martin Hitzerd is makkelijker. ‘De meeste leveranciers zitten gewoon in Nederland. Gemeenten kiezen vrijwel altijd voor inheemse planten en bomen. Hardhout is inderdaad een andere tak van sport. Dan ga je kijken, is het gemaakt door mensen met badslippers of met veiligheidsschoenen. Met andere woorden: waar komt het nou eigenlijk vandaan?’
Het kan ook te ver gaan
En dan is er nog een overheid met talloze regels die soms te ver gaan en soms niet ver genoeg. ‘De overheid legt ons de CO2 prestatieladder op’, vervolgt Martin. ‘Diezelfde overheid houdt zich er zelf overigens niet aan, maar dat terzijde. Het doel is om bedrijven te stimuleren de CO2-uitstoot te reduceren. Zo moet je allemaal elektrisch gaan rijden. Dat werkt voor gewone auto’s maar niet voor bedrijfsauto’s. Zo zijn er geen busjes met een dubbele cabine, dat betekent dat je per busje maar drie personeelsleden kunt vervoeren. Niet handig. Vier van onze bussen moesten dit jaar vervangen worden en we hebben ons georiënteerd op de markt, zeker omdat de BPM er af gaat. Uiteindelijk bleek dat de elektrische versie € 40.000,- duurder was per bus. Dat is nogal een verschil, dus we hebben besloten reguliere busjes te kopen en die helemaal op te rijden, ook MVO.’
‘Als je het hebt over duurzaamheid, dan speelt de kwaliteit en veiligheid van je producten een cruciale rol, vertelt Anxhela. ‘Je wil dat een installatie zo lang mogelijk meegaat en zo veel mogelijk energie oplevert. Daar hangt een prijskaartje aan. We weten allemaal, goedkoop is duurkoop. En duurkoop is niet duurzaam.
In ons 15-jarig bestaan hebben we gelukkig voor veel gemeentes mogen werken. Waar we wel eens tegen aan lopen, voornamelijk bij aanbestedingen, is dat het prijskaartje toch bepalend wordt. Je wil graag iets goeds leveren, maar er is altijd een partij die dat niet nodig vindt. En dan val je buiten de boot. De overheid heeft juist een voorbeeldfunctie om te laten zien hoe het moet. We zien gelukkig wel dat er steeds meer bewustzijn komt, maar er is op dit vlak wel een inhaalslag te maken.’
Martin van Ideko heeft nog een mooi voorbeeld van hoe fout het kan lopen. ‘Wij moesten voor een overheidsinstantie een op maat gemaakte keuken plaatsen. Daar zat natuurlijk ook een budget aan vast waar we ons aan hebben gehouden. Bij oplevering bleek ineens dat de apparatuur A+ moest zijn. We hebben drie koelkasten en drie afwasmachines moet vervangen tegen veel geld. De oude apparatuur, goed spul en nooit gebruikt, moest weg. Hoe bizar!’
En dan is er voor alles subsidie maar de deelnemers zijn het erover eens: veel te moeilijk, te veel regels en te weinig mogelijkheden om er gebruik van te maken. Ze concentreren zich liever op een tevreden klantenkring en leveranciers.
Keuzes
‘Het is gewoon zaak om als ondernemer zelf keuzes te maken, dat is nou juist zo leuk aan ondernemen’, zegt Anxhela. ‘Maar ga vooral niet papagaaien’, voegt Cor er aan toe. ‘Kies voor je eigen duurzaamheidsmaatregelen en niet omdat het in de mode is.’
En Martin Hitzerd besluit: blijf nadenken, leer je mensen kennen en vertrouwen. Onderzoek, informeer, neem je eigen besluiten en gebruik gewoon je boerenverstand!’
